Özellikle İngilizce bilenlerimiz, Türkiye'nin adının İngilizcede "Turkey" olmasını hep garipsemişlerdir (belki rahatsızlık duyanlar da olmuştur). Çünkü "turkey", İngilizcede "hindi" anlamına gelmektedir. Ancak rahatsız olacak bir şey yok, çünkü bu hayvanın ismi, diller incelendiğinde hep farklı milletlerin isimlerini alacak şekilde kullanılmaktadır ve bu oldukça ilginçtir. Nasıl mı?
* Hindinin İngilizcedeki karşılığı "turkey"dir. Bu kelime, aynı zamanda bir ülke olarak, "Türkiye" için kullanılır.
* Hindinin Türkçe anlamı "Hindistanlı" ("Hintli") ile eş anlamlıdır. "Hindistan ile ilgili" anlamında kullanılabilmektedir.
* Ermenicede hindinin karşılığı "hntkahav"dır. Bu kelimenin anlamı "Hintli tavuk" veya "Hint tavuğu"dur. Benzer şekilde, Katalancada ("gall d’indi"), Fransızcada ("la dinde"), İbranicede (tarnegol hodu), Maltçada ("dundjan") ve Poloncada ("Indyk") da Hindistan'a gönderme vardır. Ancak vahşi hindi, Kuzey Amerika'ya özgü bir canlıdır, Hindistan ile ilgisi yoktur.
* Bunun haricinde bazı diğer dillerde "hindi"nin karşılığında Hindistan'ın Calicut bölgesine gönderme bulunmaktadır Flemenkçede ("kalkoen"), Endonezyacada ("kalkun"), İzlandacada ("villi kalkúnn"), Litvanyacada ("kalakutas"), Norveç dilinde ("kalkun") ve Sinhala dilinde ("kalukuma") bu durum görülür.
* Türkiye ve Hindistan bu durumdan muzdarip olan tek ülkeler değildirler. Fransa için de benzer bir durum vardır. Yunancada ("gallopoúla"), Kimer dilinde ("moan barang"), Kelt dilinde ("cearc frangach") kelimeleri hindi için kullanılmaktadır ve eş anlamlısı "Fransız tavuğu"dur.
* Bu kadarla da kalmıyor. Hırvatçada ("puran"), Hawaii dilinde ("pelehu"), Hintçede ("Peru"), Portekizcede ("peru"), Rotuman dilinde ("perehu") hindi ile Peru eş anlamlı olarak kullanılmaktadır.
Bunlar haricinde:
* Arapçada "dīk rūmī" veya "daǧāǧ rūmī" kelimeleri hindi için kullanılmaktadır ve "Roman/Yunan/Bizanslı tavuk" anlamına gelmektedir.
* Rusçada "indeyka" sözcüğü hindi için kullanılır. Kelime içeriğinde yerli Amerikalılara gönderme bulunmaktadır.
* Vietnam dilindeyse hindi, "gà tây" olarak geçer ve bu, "batılı tavuk" anlamına gelir.
Dolayısıyla sırf bir dildeki anlamına bakarak anlamsız hüzünlere ve yersiz bozulmalara gerek yok. Dillerde çoğu zaman kelimelerin neden o şekilde söylendiği bilinmez ve dilbilimde buna nedensizlik ilkesi adı verilir (ağaca neden "ağaç" diyoruz da "boğaç" ya da "kalem" demiyoruz sorusunun bir cevabı bulunmamaktadır).
İşin garip tarafıysa şudur: hindi olarak bildiğimiz Meleagris gallopavo türü ne Türkiye'ye, ne Hindistan'a, ne Fransa'ya, ne de Peru'ya özgü bir hayvan türüdür. Anavatanı ve evrimleştiği bölge Kuzey Amerika'dır. Günümüzden 2000 yıl kadar önce evcilleştirilerek yapay seçilim ile günümüzdeki halini almıştır. Bu haliyle, en geç evcilleştirilen hayvan türleri arasındadır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder